Số lượng các nhóm loài:

• Các nhân tố:

  • Số lượng các loài trong quần xã

  • Số lượng cá thể mỗi loài

 

• Một quần xã bao gồm:

  • Loài ưu thế: vai trò quan trọng trong quần xã, số lượng nhiều, sinh khối lớn, hoạt động mạnh (ở U Minh Thượng là loài cầy hương Paradoxurus hermaphrodites)

  • Loài thứ yếu: thay thế cho ưu thế khi nhóm này suy vong vì nguyên nhân nào đó (v.d. loài mèo cá Prionailurus viverrinus)

  • Loài đặc trưng: chỉ có ở một quần xã nào đó (v.d. cây tràm Melaleuca cajuputi ở rừng U Minh)

  • Loài ngẫu nhiên: tăng mức đa dạng của quần xã

  • Loài chủ chốt: duy trì sự ổn định của quần xã bằng cách kiếm soát và khống chế hoạt động của các sinh vật khác. Nếu mất loài này thì quần thể dễ rơi vào trạng thái mất cân bằng (v.d. cây Melaleuca cajuputi)

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Hoạt động chức năng của các nhóm loài:

• Sinh vật tự dưỡng: cây xanh và một số vi sinh vậtcó màu có khả năng tiếp nhận năng lượng mặt trời

 

• Sinh vật dị dưỡng: động vật và phần lớn vi sinh vật sống nhờ vào nguồn thức ăn sơ cấp

 

 

Sự phân bố của các loài

• Do nhu cầu sống khác nhau nên chúng phải phân bố khác nhau trong không gian

 

• Sự phân tầng của thực vật kéo theo sự phân tầng của các loài động vật

 

• Lợi ích:

  • Giảm cạnh tranh

  • Nâng cao hiệu quả sử dụng nguồn sống

 

• Các hình thức:

  • Chiều thẳng đứng: phân thành nhiều tầng cây thích nghi với các điều kiện chiếu sáng khác nhau

  • Chiều ngang: phân bố của sinh vật từ vùng đất ven biển tới vùng ngập nước

 

 

Các mối quan hệ:

• Hỗ trợ:

  • Hội sinh: quan hệ giữa hai loài, trong đó một loài có lợi còn loài kia không lợi cũng không hại (v.d.  cây phong lan bám trên thân cây gỗ, cá bé sống trên cá lớn)

  • Hợp tác: sống dựa vào nhau nhưng không bắt buộc (v.d. sáo đậu trên lung trâu, bò để bắt rận ăn)

  • Cộng sinh: bắt buộc, rời khỏi nhau thì 2 cá thể sẽ chết (v.d. Nấm và vi khuẩn lam cộng sinh với nhau chặt chẽ tới mức tạo nên một dạng sống mới là địa y, hay động vật nguyên sinh sống trong ruột mối có khả năng phân giải cellulose thành đường để nuôi sống cả hai)

 

• Cạnh tranh:

  • Ức chế - cảm nhiễm: một loài sinh vật trong quá trình sống đã vô tình gây hại cho loài khác (cây tỏi tiết chất ức chế các vi sinh vật xung quanh)

  • Kí sinh: sống nhờ vào cơ thể loài khác (cây tầm gửi nửa kí sinh trên cây thân gỗ)

  • Cạnh tranh: cạnh tranh giành nguồn sống như thức ăn, chỗ ở,…( các cây ưa sáng cạnh tranh nhau về ánh sáng)

 

 

Hiện tượng khống chế sinh học:

• Số lượng cá thể của một loài bị khống chế ở một mức nhất định, không tăng cao cũng không giảm thấp do tác động của các mối quan hệ trong quần xã (v.d ong kí sinh diệt loài bọ dừa)